15 Woosje Wasser Kunstenaarsboeken
HEILIGDOMMEN LANGS DE ZIJDEROUTE 1997
Vijf delen, ieder vijf bladen van ongebleekte katoenin kaften (30 x 38 cm) van goudkleurig karton.
Textiel, linten, papier, karton, verf en garens.
HELIGDOMMEN langs de ZIJDEROUTE Deel II
De Shir-Dorr madrasah (17e eeuw) aan het Registanplein in Samarkand
Hier de eerste pagina, gefotografeerd op de binnenkant van de kaft met linten.
Steeds schetsen van zwarte stiksels tegenover details
of specifieke elementen in kleur.
Detail tegeltableau.
De kleur van de oude lemen ondergrond.
Versiersel boven een ingang.
Blauwe tegels, mozaïeken en turquoise koepels,
dat is het gedroomde beeld van Samarkand.
Faïences van azuurblauw
Hier zie je de sprookjes van duizend-en-één-nacht in het echt,
soms wat geschilferd.
Ook afzonderlijk is iedere tegel een kunstwerk.
Onder de gewelven waan je je al in de hemel.
Niet alle tegels zijn turquoise en blauw.
Aan de koepel ontkom je niet,
geschetst
versierd
met franjes en een roos
Op de vloer tapijten van gouden zijde.
HELIGDOMMEN langs de ZIJDEROUTE Deel III
De Magok-i-attari moskee in Buchara (12e eeuw)
Gebouwd op de fundamenten van een Zoroastertempel
Een van de vele mozaïeken.
Ze lijken precies op de versieringen in de gebrandschilderde ramen
in de kathedraal van Bourges, daar waar Jean, Duc de Berry zit te bidden.
De moskee is weer eens in restauratie
gebladderde muren
Deze historische gebouwen werden door de eeuwen heen voortdurend gerestaureerd,
gewoon vanwege de tand des tijds, plundering of juist verdere verfraaiing.
Zo was het toen en nu is het dus niet anders.
De oorspronkelijke materialen zijn erg gevoelig
voor vocht en wisseling van temperatuur.
Waar de tegels van de muur gevallen zijn,
bleven de kleurafdrukken van hun motieven en
de indrukken van hun vormen bewaard.
De schitterende bekleding is vaak heel fragiel
-soms ook door verkeerde of te haastige restauratie-
maar wel getekend met oude patine,
een laag historie en emotie.
Feeëriek
Dat maakt nu net het verschil tussen deze oude heiligdommen
en de glimmende nieuwe, met olie betaald,
want de tijd dat je rijk werd van zijde is lang voorbij.
Meer dan tien jaar later reisde ik weer langs de Zijderoute.
Sommige restauraties klaar, met anderen juist begonnen,
nu met meer aandacht voor de archeologie en geschiedenis van vóór de islam.
Maar het gaat langzaam en zonder hulp van o.a. Unesco zou het onderhoud
'n zelfstandig Oezbekistan - met veel minder toerisme - niet lukken.
De Zijderoute, eeuwige stroom van onze beschaving.
Eigenlijk durfde ik er amper reisboeken van te maken.
Een paar eerbiedige fragmenten en wat details, als herinnering
en met de "Fernweh" die je aan dit soort reizen overhoudt.
maar nu de geglobaliseerde Chinese versie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten