10 Woosje Wasser Kunstenaarsboeken
MERKLAP - MERKTEKEN 1981-1985
Van Passaegie tot Passaegie. Reisboek
Boek met 9 dubbele bladen in omslag 45 x 35 cm
Een merklap was een vaardigheidstest voor meisjes in het merken en letteren
van hun linnenuitzet, vaak uitgebreid met een stoplap, stekenlap en
borduurlap met allerlei versieringen en motieven.
Begin tachtiger jaren werd ik mijn onvolprezen Bernina-naaimachine ontrouw.
Ik kocht er een (toen) ultra-moderne Husqvarna bij met vier cassettes
waarmee je steken kon programmeren en repeteren.
Behalve nuttige naden en sierranden bevatten ze ook de letters van het alfabet.
Steken, versieringen en letters oefenen, dat doe je op een merklap van linnen of katoen.
Als tekst nam ik citaten uit de pelgrimsverslagen van Jeruzalemgangers
van 1450-1650
In kasteel Wijchen exposeerde ik in 1985 niet alleen wandkleden,
maar ook deze merklappen.
van passaegie tot passaegie
. . . item den acht en twintigsten dagh van december . . .
(van passage tot passage / verslag van dag tot dag)
. . . . met drie trappen neder te gaan staat de plaatse daar de drie koningen saten
daar hingen acht lampen voor. . . .
(De Rijnlandse Pelgrims in 1472 over de Geboortegrot in Bethlehem)
. . . item den negenthienden dagh dito . . .
(de voortgang van het verslag en de tijdsaanduiding)
. . . .ende reden voort totdat ons gewesen werde
die heilige stat van iherusalem
soo lange begeert, soo menig perikel des doods om geleden. . .
(Arent Willems uit Delft bij zijn aankomst in Jeruzalem in 1525)
. . .voor enen meye op ten meynacht
gegraven in die eerde voor huisen daar woonden jonge maagden
in een teken der liefde. . .
(Jan Want ziet in 1520 onderweg vele meibomen geplant)
 |
Beschrijving van de Thuiskomst van Arent Willems in Delft
na zijn pelgrimage naar het H.Land 1525
 |
Item dit sijn die Provenden,
voorraden die de pelgrim aangeraden worden mee te nemen op zijn reis.
z-getwist / rechtsom linksom /s-getwist
(notitie over het draaien van draden)
. . . en logeerden in Montargis in het huis waar de koning soms logeert
en hebben den wijn moeten betalen twee stuiver den stoop. . .
(ripsband op linnen met tekstfragment van Pietje Ickx uit 1614)
merkteken - kenmerk - merklap - waarmerk
(nog meer band en een mooie stop op origineel linnen laken)
VAN PASSAEGIE TOT PASSAEGIE
Mijn eigen "pelgrimsverslag" op merklappen met brede omslag/zoom:
elf bladen (34 x 44 cm) tot een boek genaaid
. . . In den jare ons heren duisent negen hondert ende een en tachtig
opten eersten dag des maand december . . . .
mijn reise te beginnen, dese lange weg . . .
(gemarmerd schutblad - merkteken - kenmerk - waarmerk)
. . . item hier begint een materie die seer merkelike is. . . .
(afwisseling kleur garen en steken)
. . . . 's avonds was ons avondmaal onder ons dertien pelgrims . . .
drie plateelkens met selderie en drie eieren . . . Peis eens hoe wij gespijsd waren! . .
(zo klaagt een arme pelgrim)
. . . item den vierde dag dito . . .
(ongebleekte katoen, zijden lint en stiksels)
. . . . .voeren wij op een rolwagen ende kwamen op denzelfde dag toe Groningen. . . .
. . . .mist - sneeuw ende hoogwater . . .
. . . item den een en twintigste dag dito . . .
(het ritme van woorden, steken, stiksels en draden)
. . . vraag altijd daar waar gij zijt, wat voor de volgende dag de beste herberg is,
want in een keuterherberg verteer je dikwijls meer dan in de allerbeste. . .
(fouten versieren)
. . . prachtige schaatstocht over de hele Oude Waal en Groenlanden. . . .
(laatste pagina's met schutblad)
Merklap met ornamenten (55 x 72)
Als tekst het Itinerarium (reisroute) uit 1479 van Jacob Kreynck en Deryck Vogel
van Zutphen naar Venetië
Achterzijde van deze merklap.
Gemaakt voor mijn reisgenoot Ben Wasser bij het verschijnen van zijn eerste boek:
Nederlandse Pelgrims naar het Heilige Land (Uitg. Terra. Zutphen, 1983).
Inmiddels is er zijn vierde boek:
Dit is de pelgrimage van het Heilig Land en daaromtrent.
Bloemlezing uit de reisverslagen van de Jeruzalemgangers
uit de Nederlanden 1450-1650 (Uitg. Verloren. Hilversum, 2014).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten